لباس کار
در بین لوازم ایمنی که در هنگام کارهای صنعتی و فنی به کار گرفته می شوند، لباس ایمنی بسیار مهم است. جنس و نوع لباس کار با توجه به نوع کاربری، شرایط محیط، آب و هوا و سلیقه شخصی متنوع است و به راحتی و آسایش کاربر و سلامتی او کمک می رساند و به طور کلی باید گفت که خرید لباس ایمنی یک اقدام لازم و هوشمندانه برای هر محیط کاری است.
لباس ایمنی مناسب
امروزه با پیشرفت صنایع نساجی و تولید پوشاک، انواع لباس کار ایمنی با شکل ها و جنس های گوناگون تولید و عرضه می شوند که هر شرکت و سازمانی می تواند بسته به سلیقه خود آنها را انتخاب نماید. جدا از قیمت لباس ایمنی ، هر لباس که انتخاب می شود باید دقیقا به اندازه تن فرد باشد، زیرا تن بودن و یا گشاد بودن لباس کار می تواند در روند فعالیت فرد اختلال ایجاد کند و حتی گاهی اوقات همین امر موجب به خطر افتادن سلامتی فرد نیز خواهد شد.
لباس کار یکی از نیازهای مهم و ضروری هر شغل و صنفی است. حتی می توان گفت که لباس های یونیفرم مدارس، پادگان ها، رستوران ها، ادارات و موسسات هم به نوعی لباس کار به شمار می روند.
در بسیاری از مراکز هم، نوع و رنگ لباس کار، درجه و سطح فرد در موسسه را نشان می دهد. قیمت لباس کار هم بسته به جنس و کاربری آن متفاوت و متغیر است.
از آنجایی که لباس کار به صورت دایم و در زمان های طولانی بر تن افراد باقی می ماند و با بدن آنها تماس دارد، لازم است حتما از الیاف و مواد مناسب و مرغوب تولید شده باشد تا موجب لطمات پوستی نگردد. بیشترین موادی که در دوخت لباس ایمنی به کار گرفته می شوند پارچه و نخ هستند. البته بسته به موارد استفادهی لباس، نوع این مواد اولیه هم متفاوت خواهد بود. به طور مثال برای دوختن لباس ایمنی آتش نشانی اگر از پارچه استفاده می شود باید پارچه هایی با مقاومت بالا در برابر گرما و پارچه های نسوز مورد استفاده قرار بگیرد.
ضرورت استفاده از لباس کار
استفاده از لباس کار در هر محیط و شرایطی که احتمال آسیب به شخص می رود، لازم است. ضرورت استفاده از لباس ایمنی کار را به صورت تیتروار بیان کرد :
حفاظت از جان و مال کاربران؛ جلوگیری از وقوع حوادث؛ ایجاد نظم و آراستگی؛ یکدست نمودن افراد؛ شناسایی آسان افراد در محیط کار بر حسب سلسله مراتب؛
انواع لباس کار
انواع لباس کار صنعتی در تنوع مختلفی تولید می شوند که این تنوع حاصل کاربرد آنهاست. بعضی از این انواع عبارتند از :
لباس یکسره
به لباس یکسره لباس سرهمی هم اطلاق می شود که در سه نوع لباس خلبانی، لباس سرهمی دو بنده و لباس سرهمی نسوز عرضه می شود.
لباس یکسره تمام بدن فرد را پوشش می دهد و به آن کاورال هم گفته می شود. معمولا افرادی این نوع از لباس را بر تن می کنند که در کار و شغل خود فعالیت زیادی را تجربه می نمایند.
لباس دو تکه
لباس های دو تکه از دو قسمت بالایی و پایینی تشکیل می شوند که این دو قسمت ممکن است کت و شلوار و یا کاپشن و شلوار باشند و البته در جنس های مختلف و گوناگونی خواهند بود.
در بازار انواع این لباس با نام های مختلفی مثل لباس ایران خودرویی، لباس کار معدن، لباس کار سیلوری و لباس دو تکه نوار شبرنگ دار عرضه می شوند. نکتهی قابل ذکر درباره این نوع از لباس کار این است که شلوار آن ممکن است دارای کمر کشی و یا کمر دکمه دار باشد.
لباس کار دو بندی
این نوع از لباس کار فاقد آستین است و با کمک یک دو بندی به شلوار فرد متصل می شود. به همین دلیل، میزان محافظت این نوع از لباس در سطح پایینی است. از جمله مشاغلی که از این نوع لباس استفاده می کنند می توان به مشاغل نجاری، مکانیکی و تعویض روغنی اشاره نمود. درباره جنس مواد اولیهی این نوع لباس می توان گفت که از الیاف پلی استر، پنبه و فلامنت دوخته می شوند.
روپوش کار
روپوش ایمنی جزو لباس کارهای محبوب و پرمصرف بازار است و در بسیاری اماکن و مشاغل از جمله در بیبمارستان ها و مراکز درمانی، به رنگ سفید دیده می شود. درجه محافظت روپوش کار کم است و اغلب برای حفظ بهداشت فرد به کار برده می شود. گوناگونی روپوش های کار بیشتر در اندازه ها و تنوع جیب های آنهاست.
جلیقه کار
یکی از انواع لباس کار است که به دو نوع جلیقه شبرنگ و جلیقه خبرنگاری تقسیم بندی می گردد. از جلیقه شبرنگ برای افرادی که در تاریکی شب و در محیط های کم نور فعالیت می کنند مثل ماموران نیروی انتظامی، ماموران شهرداری و سایر موارد مشابه استفاده می شود. جلیقه خبرنگاری هم بیشتر برای یکدست سازی و جداسازی افراد به کار برده می شود.
مشاغل و لباس کار
هر شغلی بنا بر مقتضیات و نیاز های خود نیازمند نوعی از لباس کار است. خوب است با هم نگاهی به بعضی از این مشاغل و لباس هایشان بیندازیم.
لباس نقاشی
برای افراد نقاش لازم است لباسی به کار گرفته شود که ویژگی های مورد نیاز آنها را برآورده کند. برای این کار غالبا از لباس یکسره استفاده می شود تا از پاشیدن رنگ بر روی تمام بدن جلوگیری شود. به علاوه، پوشیدن این نوع لباس موجب راحتی کار و فعالیت این افراد می گردد. نکته جالب دربارهی این لباس، وجود نوع یکبار مصرف آن است.
لباس ایمنی جوشکاری و لباس نسوز
در برخی از فضاها به خاطر وجود شعله و گرما، لازم است تا کاربران از لباس های نسوز و ضد حرارت استفاده کنند.
برای تولید این نوع از لباس ها علاوه بر استفاده از پارچه های مخصوص، باید از دوخت جیب و دریچه ممانعت شود تا از خطر سرایت آتش جلوگیری نماید.
جنس این نوع از لباس می تواند از پارچه های جین و کتان هم باشد. موارد گران تر این نوع لباس هم از جنس های فلامنت و کجراه دوخته می شوند.
لباس ضد رادیواکتیو و لباس ضد اسید
در محیط هایی که احتمال وجود تشعشعات خطرناک است، لازم است از لباسی استفاده شود که در برابر نفوذ انواع اشعه مقاومت داشته باشد. به علاوه گاهی اوقات هم احتمال تماس با مواد اسیدی هست که لازم است از لباس ضد اسید نسوز، که بدون پارگی و درز است، استفاده شود. در این گونه محیط ها، لازم است کاربران علاوه بر لباس ایمنی از دستکش ایمنی و عینک ایمنی مخصوص هم استفاده کنند.
لباس کار مهندسی
برای تولید انواع لباس کار مهندسی از موادی استفاده می شود که بتواند جریان هوا را از خود عبور دهد که گزینه اصلی در این گونه موارد، الیاف طبیعی خواهد بود. انواع لباس ایمنی مهندسی در رنگ های مشکی، توسی، سرمه ای و قرمز عرضه می شوند و به صورت یکسره و یا کاپشن و شلوار هستند.
لباس خدماتی یا لباس کارگری
لباس های کار کارگری معمولا به صورت ساده و با رنگ خنثی تولید می شوند و از لحاظ شکل، معمولا به صورت یک تکه و یا دو تکه هستند. گاهی از مواقع هم لباس کارگری را به صورت لایه دار می دوزند. دو نوع اصلی این نوع لباس کار شامل بلوز و شلوار دکمه ای و نیز کاپشن و شلوار زیپی هستند.
لباس با قابلیت دید بالا
از موارد استفاده این نوع لباس می توان برای پوشش کارگران راهسازی، نگهبانان شب و رانندگان لیفتراک نام برد.
پارچه لباس کار
از آنجایی که کاربری های لباس های کار گوناگون و متفاوتند، از الیاف و پارچه های گوناگونی هم در تولید آنها استفاده می شود. مثلا یک لباس کار ممکن است عایق حرارت باشد یا نسوز و ضد حرارت باشد. لباس های ضد حرارت معمولا دارای پوشش آلومینیوم هستند و تا میزان 90 درصد در برابر نفوذ اشعه مادون قرمز از خود مقاومت نشان می دهند.
نکات مهم در استفاده از لباس ایمنی
برای انتخاب لباس ایمنی کار و نیز در هنگام استفاده از آن باید به مواردی دقت نمود که در ادامه به بعضی از آنها اشاره می کنیم.
همانطور که گفتیم، یک لباس کار مناسب باید از نظر اندازه کاملا هم اندازه با بدن فرد باشد یعنی آستین ها و پاچه های بیش از اندازه بلندی نداشته باشد و نیز، بدن را به صورت کامل پوشش دهد.
در هنگام پوشیدن لباس ایمنی نباید زیورآلات و اشیای فلزی از قبیل کلید را در جیب آن قرار داد.
در محیط های آلوده با مواد مضر و سمی، باید از لباس کار با پارچهی ضد آب استفاده گردد.
لباس های کار نسوز باید به صورت یک تکه و بدون درز و جیب و ظریف کاری تولید شده باشند تا از پخش و گسترش مواد قابل اشتعال و آتش جلوگیری شود.
لباس کار نباید پارگی داشته باشد تا به اجسام گردان و متحرک گیر نکند و باعث حادثه نگردد.